22 mei 2020

Op verkenning in het noorden

Geschreven door Redactie

Door ds. Lense Lijzen

Twee weken geleden leerde ik tijdens een fietstocht het bestaan van de Woldjerspoorweg kennen. Tijdens een pauze in Engelbert bleek ik me te bevinden op het oude tracé van dit spoor dat van de stad Groningen via onder andere Harkstede en Slochteren naar Delfzijl liep. De lijn werd in 1942 opgeheven.

Nu ben ik geen echte spoorfanaat maar oude spoorlijnen en stations fascineren me op een of andere manier. Zoals bij de lijn van Assen naar Rolde (en verder) met het nog aanwezige station daar en de restanten van het tracé tussen Peize en Roden, nog goed herkenbaar in het landschap. Ze vertellen iets over vervoer in ons  recente verleden. Zo ligt bij Hoogeveen, komend uit de richting Meppel,  in de naar links afbuigende bocht nog een spoordijk die rechtdoor gaat en dan naar het zuiden afbuigt. Ook een zwarte bladzijde uit de spoorgeschiedenis intrigeert mij, namelijk: waar sloot het spoor uit kamp Westerbork nou aan op het hoofdnet? Misschien weet een van u het te vertellen.

Een week later bracht een tweede tocht bracht mij, ik moet eigenlijk zeggen ons, naar het Oldambt. Via de snelweg reden wij eerst naar Beerta. Het is het land van de graanrepubliek waar Frank Westerman zijn boeiende sociale geschiedenis over schreef. Zoals tegenwoordig in veel keurig aangeharkte plattelandsdorpen is het -op het eerste gezicht- nauwelijks meer voorstelbaar hoeveel strijd hier geweest is om een menswaardig bestaan.

Beerta, en met name de kerk, had ik niet zomaar uitgekozen als eerste doel. Daar trouwde namelijk in de 18e eeuw een ver familielid. Niks bijzonders op zich, ware het niet dat de bruidegom, een militair, pas 17 jaar was en zijn bruid acht jaar ouder. Beiden kwamen uit Friesland en de grootmoeder van de bruid vreesde dat de jongeman achter haar erfenis aan zat. Ze schijnt ook bewerkt te hebben dat het stel niet in de eigen woonplaats mocht trouwen, dus werd het huwelijk een grensgeval in het oosten van Groningen (de namen en details zijn mij bekend).

Deze middag was de kerk, eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken, natuurlijk gesloten. Reden genoeg om nog een keer terug te gaan. Onze tocht bracht ons ‘binnendoor’, via Finsterwolde, Wagenborgen, Siddeburen en Meerstad terug naar huis. De mooie dorpen, kleine kanalen, velden en akkers lagen er uitnodigend bij.

Het was boeiend om zo met verhalen van Westerman en een eigen verhaal de ommelanden meer kleur te zien krijgen. Nu is het wachten alleen nog op het herstel van het spoor naar Leer (en verder?).

Gerelateerd